Çocukluk çağında şuurun bozulması ve bayılma birden fazla vakit karıştırılan durumlardır. Öncelikle tarifleri gerçek kullanmamız gerekir. Nörolojik sorunu olan bir çocuğun şuur durumunu değerlendirirken yaşını ve gelişimsel seviyesini dikkate almak gerekir. Şuurlu olma halinin iki değerli kesimi vardır. Bunlar; uyanıklık ve kişinin kendisi ve etrafının farkında olmasıdır. Şuurun sağlanabilmesi için beyin sapı, talamus, hipotalamus ve beyin kabuğunun (serebral korteks) ve çekirdekleri ile dışarıdan alınan uyaranları beyefendisine ulaştıran hudut yollarının çalışıyor olması gerekir. Bu iki işlevin kaybı çeşitli derecelerde şuur kaybına neden olur. Sebebine nazaran ani gelişen, giderek ilerleyen, kronik olan, koma ile mevte sebep olan şuur kaybı çeşitleri ile karşılaşabiliriz.
Metabolik nedenler, enfeksiyonlar, organ yetmezlikleri, zehirlenmeler, travma, kanama, epilepsi, tümörler ve ruhsal sebepler en önemli şuur kaybına yol açan durumlar olarak sıralayabiliriz.
Çocuklarda Bayılma
Bayılma dendiği vakit ise çeşitli nedenlerle beyefendisine giden oksijenin azalmasına bağlı süreksiz şuur kaybıdır. Beynin oksijensiz kalması uzun sürer ise havale ve komaya ilerleyen durumlara yol açabilir. Bayılma daha çok genç erişkinler ortasında ve bilhassa de kızlarda görülür. Aileler bayılma sırasında çocuklarının hayatından telaş duyarlar. Bazen çocuklar ailenin bu kaygılarını bayılma taklidi ile suistimal edebileceği üzere ruhsal sebeplerle de bayılmalar hayati sorun olmadan da karşımıza çıkar. Şuur kaybı yoktur, ani sonlanır ve hasta eski haline çok çabuk döner. Bayılmanın sebeplerini ayırt etmek çok değerlidir.
Bayılmadan çabucak evvel göz kararması, baş dönmesi yaşanabilir. Bazen düşerken yaralanma olabilir. Uzun süren bir durum değilse lisanın ısırılması, altına kaçırma, çırpınma çoklukla görülmez. Açlık, yorgunluk, susuzluk, gerilim, uzun müddet ayakta kalmak, kalabalıkta olmak, sıcaklık ve havasızlık tetikleyici ve kolaylaştırıcı etkenler olabilir. Süratli büyüme çağındaki çocuklarda kan basıncı ve kalp suratı denetimi bedendeki süratli değişimlere ayak uyduramayıp otonom sistemin denetim bozukluğundan kaynaklanan bayılmaya tıp lisanında vazovagal senkop yahut nörokardiyojenik senkop ismi verilir. Bu durumlarda çocuk kardiyolojisi ve çocuk nörolojisi tarafından incelenmesi bazen EKO, EKG ve EEG çekimleri gerekebilir.
Çocuklarda Kısa Vadeli Bayılma
Küçük çocuklarda canı yanma yahut ağlama sonrasında nefessiz kalıp kısa vadeli bayılmalara da katılma nöbeti ismi verilir. Bu türlü durumlarda çocukları havaya kaldırmak, sarsmak, hızına üflemek, suya sokmak, masaj yapmak, ağzını açmaya çalışmak sakıncalıdır. Bilhassa olduğu yerde yana çevirip beklemek katılma nöbetinin daha kısa sürmesi için tavsiyemizdir.
Her ne sebep ile olursa olsun çocuklardaki bayılmalar kesinlikle araştırılmalı ve gerekli tedavileri yapılmalıdır.