Çocuk kalp hastalıklarının tanısında kullanılan testler

1. Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesinin kâğıt üzerine kaydedilmesidir. Son derece kolay bir teşhis tetkiki olup kayıt sırasında hasta rastgele bir ağrı ya da acı hissetmez. Doğuştan yahut sonradan gelişen kalp hastalıklarının teşhisinde ve bilhassa ritim bozukluklarının değerlendirilmesinde kullanılır.

2. Kalp röntgeni (telekardiyogram = TELE): Kalp boyutu ve gölgesi, birtakım kalp boşluklarındaki genişlemeler, akciğerin kanlanması ve damar gölgeleri, akciğer, omurga, göğüs kafesi kemikleri, karın içi organ yerleşimi hakkında bilgiler verebilir. Fakat radyasyon tesiri ve ekokardiyografiye ulaşma imkânlarının artması nedeniyle, bilhassa çocuklardaki kalp değerlendirmelerinde, kullanım alanı azalmıştır.

3. Ekokardiyografi (EKO): Kalp hakkında kıymetli bilgiler veren, süratli, zararsız ve ultrason (ses ötesi) dalgaları kullanılan bir testtir. Ekokardiyografi kalbin yapısı (anatomisi), kalbin kasılması (fonksiyonu) ve varsa yapısal bozukluklarını (kalp kapakları ve büyük damarlardaki darlıklar ve kapaklardaki yetersizlikler) pahalandırmak için kullanılır. Ekokardiyografik inceleme sırasında M-mod (bir boyutlu) EKO, 2 boyutlu EKO, 3 boyutlu EKO, Doppler ve renkli Doppler metotları ve gerek duyulursa damar yolundan sıvı verilerek kontrast EKO uygulanabilir. Hastanın tanısı için transtorasik EKO, fetal EKO, transözefageal EKO, intravasküler EKO ve gerilim EKO formunda farklı teknikler kullanılabilir.

4. Gerilim testleri: İdman ya da ilaçlarla kalp gerilime sokularak kalp rahatsızlığının yükü ve belirtileri kıymetlendirilir, verilen tedavilerin aktifliği gözden geçirilir ve daha sonra yapılacak teşebbüslerin gerekliliği belirlenebilir.

5. Uzun müddetli EKG kaydı: Ritim bozukluklarının sıklığı ve şiddetinin belirlenmesinde, ritim bozukluğu ile hastanın şikâyetleri ortasındaki alakayı ortaya koymada ve ritim bozukluğu tedavisinin aktifliğini değerlendirmede kullanılan testlerdir. Holter izlemi 24-72 saat içindeki kalp ritminin tamamını kaydederken, anlık kaydediciler 30 günden fazla müddet içerisinde yalnızca ritim bozukluğu atağı oluştuğu anda anlık kayıt alır. Sol göğüs üst kısmının cilt altına yerleştirilen kaydediciler ise atak sırasında çalıştırılır ve 14 aya kadar kayıt alabilirler.

6. Ayaktan kan basıncı izlemi: Sıradan kan basıncı ölçümlerinde yalnızca anlık sonuçlar elde edilir. Lakin bu teknikte hastanın olağan günlük ömründe uyku sırasında (30-60 dakikada bir) ve uyanıkken (20 dakikada bir) birçok kan basıncı ölçümü yapılır. Böylelikle hipertansiyon tanısı, takibi, kullanılan ilaçların aktifliği ve hipertansiyona bağlı kalp hasarlanması daha âlâ kıymetlendirilebilir.

7. Eğik masa (tilt table) testi: Kalp değerlendirmesi olağan olan, sık tekrarlayan yahut tipik olmayan bayılma atakları bulunan çocuklardaki bayılma çeşidinin ayırt edilebilmesi için kullanılan bir testtir. Yatay durumda hastanın kan basıncı ve kalp suratı kaydedilir ve sonra üzerinde yatan çocukla bir arada masa 60-80° açıyla kısmen dik konuma getirilir. Bu durumda 45 dakika boyunca 5 dakikada bir hastanın kan basıncı ve kalp suratı izlemi yapılır.

8. Kardiyak kateterizasyon ve anjiyokardiyografi: Kalp hastalarının birçok için teşhis koydurucu son testtir. Çocuklar uyutulur ve kasıktan girilen damarlar yoluyla kateterler kalbe ilerletilir.

9. Cerrahi olmayan, tedavi edici, girişimsel kateterizasyon süreçleri:

• Balon yahut blade atriyal septostomi: Morarma ile kendini belirli eden ağır doğuştan kalp hastalığı olan bebeklerde kullanılabilen kalbin kulakçıkları ortasında geniş bir açıklık oluşturma sürecidir.

• Balon valvuloplasti: Pulmoner arter (akciğer atardamarı) kapağı, aort kapağı, mitral kapaklar yahut konduitli (cerrahi olarak takılmış damarsal yapı) kapakların darlıklarında kullanılan, şişirilen balonla dar kapağın yırtılarak açılması sürecidir.

• Balon anjiyoplasti ve/veya stent yerleştirilmesi: Aort koarktasyonu, pulmoner arter (akciğer atardamarı) kısımlarının darlığı yahut ana toplardamarların darlığında kullanılabilen daralmış damar kısmının şişirilen balonla genişletilmesi ve/veya genişletilen kısma damar içi stent yerleştirilmesi sürecidir.

• Deliklerin yahut damarsal yapıların kapatılması: ASD (kulakçıklar ortası delik), PDA (aorta ve pulmoner arter ortası damarsal açıklık), VSD (karıncıklar ortası delik), kollaterallerin (fazla damarsal yapılar), sistemik arter-ven fistüllerinin, pulmoner arter-ven fistüllerinin kapatılması sürecidir.

• Elektrofizyolojik çalışma ve yakma süreci: Çocuklarda çarpıntı yapan kimi ritim bozukluklarına kalp kateterizasyonu sırasında yapılan çalışmalarla kesin teşhis konulması ve uygun hastaların ritim bozukluğu kaynağının sıcak yahut soğuk yakma metotlarıyla ortadan kaldırılması sürecidir.

Başa dön tuşu