Beyin tümörleri denildiğinde kafatasının içinde olağanda bulunan dokularda (Beyin zarları, damarlar, hipofiz bezi, sinirler) ortaya çıkan tümörler ve bedenin öbür bir yerindeki kanserden beyefendisine atlayan kanser hücrelerinin (Metastazların) oluşturduğu tümörler kast edilmektedir.
TÜMÖRLERİN BELİRTİLERİ
Beyin tümörü olan hastada kafatasının içinde olağanda olmaması gereken fazladan bir kitle vardır ve bu kitleye bağlı olarak iki tip bulgu ortaya çıkar: Birincisi, bu kitlenin hacminden ötürü kafatası içindeki basınç artar ve baş ağrısına neden olur. Baş ağrısının özelliği genelde sabahları ortaya çıkması ve çok şiddetli olmasıdır. Bu hastalarda bulantı, kusma bazen çift görme, yürüme bozukluğu üzere basıncın artmasına bağlı belirtiler ortaya çıkabilir.
İkinci küme belirtiler ise tümörün beyinde yerleştiği bölgenin işlevlerini bozması sebebiyle ortaya çıkan bulgulardır. Örneğin; tümör sol kolumuzu yönetim ettiren merkeze yerleştiyse ve orayı eziyorsa sol kolda kuvvet eksikliği görülür ya da görme ile ilgili bir bölgeye yerleştiyse beğenilen kimi bozuklular yapabilir.
Kişide bilhassa sabahları çok şiddetli baş ağrısı varsa bulantı ve kusma eşlik ediyorsa ya da farklı işlevlerinde bozukluklar ortaya çıktıysa kesinlikle bir nöroloji – beyin cerrahisi uzmanına muayene olması gerekir.
Belirtilen şikayetlerle başvuran hasta öncelikle muayene edilir. MR çekilir böylelikle bir kitlenin olup olmadığına bakılmış olur. Tümörün yeri, büyüklüğü, MR’ da görülen özellikleri tedaviyi belirlemede etkendir. Tümörün tedavisinde ilaç, ameliyat ya da radyocerrahi kullanılır. Kimi durumlarda hepsinin birlikte kullanılması da gerekebilir.
İYİ HUYLU TÜMÖRLER
En sık karşılaşılan yeterli huylu tümörler şunlardır;
Menenjiomlar: Beyin ve omuriliği saran meninks denilen zarlardan kaynaklanan, yavaş büyüdüğünden ve yayılma mümkünlüğü çok düşük olduğundan çoğunluğu güzel huylu olarak kabul edilen tümörlerdir.
Menenjiomlar bulundukları yere nazaran baş içi basıncını artırır ve kimi organların işlevini bozabilir. Baş ağrısı, bulantı, kusma, sara nöbeti, konuşma bozukluğu, yürüyüşte dengesizlik üzere belirtiler ortaya çıkabilir. Tümörün yerine, büyüklüğüne nazaran tedavisi planlanır.
Vestibüler Schwannoma: İşitme ve istikrardan sorumlu sonun tümörleridir. Tümörün büyümesi ekseriyetle son derece yavaştır lakin büyüme suratı hastadan hastaya farklılık gösterebilir. Kulak çınlaması, baş dönmesi, dengesizlik, işitmede azalma görülür. Tümör çok büyüyerek beyin sapına, beyefendisine, beyinciğe baskı yapmaya başlarsa ortaya çıkan belirti ve bulgular daha ciddidir, ameliyat gerekir. Bilhassa tek kulakta çınlaması olanların MR çektirmesi tavsiye edilir.
Hipofiz bezi tümörleri: Bu tip tümörlerde hormonal ya da kitle tesirine bağlı şikayetler ortaya çıkabilir. Hipofiz bezi tümörleri de etraftaki dokuya baskı yaparak çift görme, görmede bozukluk, göz kapağı düşüklüğü ya da tümör çok büyüdüyse beyinde su toplanmasına neden olabilir. Fakat bu tip tümörler daha çok hormanal bozukluklar meydana getirir. Bunlar ortasında da en çok görülenlerin başında Prolaktinomalar gelir. Prolaktinoma hayatı tehdit eden bir durum olmamasına karşın görmede bozukluğa, kısırlığa, göğüsten süt gelmesine, adet düzensizliğine neden olabilir. Prolaktinomanın tedavisinde genelde ilaç tedavisi ile prolaktin düzeyinin olağan seviyeye gelmesi sağlanır. Lakin bazen ameliyatla tümörün çıkarılması da gerekli olabilir.
Halk ortasında ‘’Dev adam hastalığı’’ olarak bilinen Jigantizm de ergenlik çağından evvel hipofiz ön lobundan salgılanan büyüme hormonunun çok üretimi sonucu doku ve organların çok büyümesi manasına gelir. Bu hastalık çok uzun boyluluğa neden olur. On sekiz yaşından büyük şahıslarda ortaya çıkarsa eller, ayaklar ve çenede çok büyüme yapar. Bu duruma da Akromegali denir. Akromegali’de birinci tedavi cerrahidir. Ameliyattan sonra kalıntı kaldıysa Gamma Knife Radyocerrahisi yapılabilir. İlaç tedavisi de uygulanabilir.
Cushing hastalığında da çok kortizol salgılandığı için şişmanlık, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, yüzde kırmızılık, karında çatlaklar, sırtta yağ birikimi üzere belirtiler ortaya çıkar. İlaç tedavisi, ameliyat üzere teknikler uygulanabilir.
Genel olarak hipofiz bezi ile ilgili tümörlerde ilaç, ameliyat ve radyocerrahi kullanılabilir. Prolaktinamalarda birinci olarak ilaç tedavisi uygulanır. Hipofiz tümörlerini kesinlikle beyin cerrahı ve endokrinolog birlikte takip etmelidir.
KÖTÜ HUYLU TÜMÖRLER
Kötü huylu tümör denildiğinde anlatılmaya çalışılan metastazlardır. Bedenin rastgele bir yerindeki kanserin beyefendisine atlaması ve hastada çeşitli bulgular ortaya çıkmasıdır. Bütün kanser cinslerinden beyefendisine metastaz olabilmektedir. Metastazda da hastadaki belirtilere ve tümörün büyüklüğüne, sayısına nazaran bir tedavi planlanması gerekir.
Bunların dışında bir de Glial tümörler vardır. Santral hudut sisteminde bulunan, Gliyal hücreler denilen takviye hücrelerinden kaynaklandığı için Gliom olarak isimlendirilir. Bunlar beyin ve omurilikte başlayan tümörlerdir. Farklı tipleri bulunur. Bu tümör tiplerinde de daha çok ameliyat kullanılır, ameliyattan sonra radyoterapi ve kemoterapi uygulanması gerekebilir.
