1-Beyin kanaması nedir?
Beyin sözcüğünün karşılığı bence doğaüstü bir güçtür. Tüm bedenin ve cihanın yönetim merkezidir. Anatomik manada; Baş boşluğu ve omurga kanalı içindeki Merkezi Hudut Sisteminin baş boşluğunda beyin omurilik sıvısı (su yüklü sıvı) içinde yüzen kısmı beyindir. Beyin kanaması; beyni besleyen damarlardan yahut beynin olağandışı damarsal yapılarından dışarı kan sızması sonucu beyin dokusu içinde, beyin zarları ortasında yahut beyin üzerinde kan toplanmasıdır.
2-Beyin kanaması hangi sebeplerle oluşur?
Beyin kanamaları; baş travması, beyin damar yapı bozuklukları, beyin tümörleri, kan hastalıkları, kan sulandırıcı ilaç kullanımı, yüksek tansiyon üzere nedenler ile meydana gelebilir. Beyin kanamalarının oluşumunda; gerilim, sigara, alkol ve öbür bağımlılık yapan unsurlar, sıcak ve yüksek nemli havalarda daha fazla olmak üzere güneş çarpması, sık ve yüksek doz seks ilaçları kullanılması, yetersiz ve sistemsiz beslenmenin rolü de vardır.
3-Beyin kanamasının belirtileri nelerdir?
Beyin kanamalarının şiddetine nazaran;
• baş ağrısı,
• bulantı,
• kusma,
• yüzde, kollarda, bacaklarda güçsüzlük ve/veya
uyuşukluk,
• şuur bozukluğu,
• uykuya eğilim,
• havale geçirme,
• konuşmanın etkilenmesi üzere belirtiler gösterebilir.
4-Beyin kanaması tanısı nasıl konur?
Beyin kanaması düşünülen hasta yahut hasta yakınından detaylı bir sorgulama ile bilgi toplanır ve ayrıntılı muayene yapılır. Akabinde yapılacak en pratik görüntüleme usulü olarak bilinen“bilgisayarlı tomografik görüntüleme “BT) incelemesidir. Birtakım durumlarda “manyetik rezonans görüntüleme “ (MRG) yolu kullanılabilir. Bu radyolojik görüntülemelerle beyin kanaması olup olmadığı, kanamanın şiddeti ve yeri saptanarak ileri tetkikler ve tedavisi planlanır.
5-Beyin kanaması çeşitleri nelerdir?
Üstte sayılan kanama nedenlerine nazaran sınıflandırılabileceği üzere (kafa travmasına, yüksek tansiyona, damar ve kan hastalıkları, beyin tümörlere bağlı vb.), beynin hangi alanında gerçekleştiğine nazaran de sınıflandırılabilir:
-İntraserebral kanama, beyin dokusu içerisindeki kanamadır.
-İntraventriküler kanama, beyin içindeki su dolu boşlukların (ventriküller) içerisine olan
kanamadır.
-Epidural kanama, beyni saran en dıştaki zar ile kafatası ortasındaki aralıkta toplanan kanamadır. Ekseriyetle baş travmaları ve kırıkları sonucunda meydana gelir. Subdural kanama, beyni saran zarlar arasındatoplanan kanamadır.
Travma, damar zedelenmesi, kan hastalığı, baş içi basınç azalması üzere nedenlere bağlı olabileceği üzere zaten de gelişebilir.
-Subaraknoid kanama, beyni saran zarların en iç katmanı ile orta katman ortasında gelişen kanamalardır. En sık nedeni, beyin damarı anevrizması(damar baloncuğu) patlaması üzere bir nedenle oluşan kanamadır. Travma yahut infeksiyona bağlı olarak da gelişebilir.
6-Beyin kanaması geçirdiği fark edilen bireye birinci olarak ne yapmak gerekir?
Beyin kanaması geçiren birinin vakit geçirilmeden en yakın tam donanımlı sıhhat merkezine götürülmesi gerekir. Doktor dışında birinin yapabileceği pek bir şey yoktur.Hastanın şuuru kapalı ise yapılacak birinci yardım müdahalesi, hava yolunu açık tutmaktır. Kusması varsa kusmayı dışarı atmak, kusmuğun hava yoluna kaçmamasını sağlamak, hastayı buna uygun yarı yan yatar duruma getirmek gerekir.
7-Beyin kanaması kalıcı hasar bırakabilir mi?
Beyin kanamaları yahut belirtileri dikkate alınmadığı vakit hasta üzerinde kalıcı hasarlar bırakabilir. Beyin kanamasının olduğu yerdeki hücre kaybına bağlı olarak o bölgedeki hücreler misyonlarını yapamazlar. Zira beyin dokusunun kendini yenileyebilme özelliği yoktur. Ama etraftaki kanama nedeniyle baskı altında kalmış hücrelerin erken müdahale ile üzerindeki kanama basısı kaldırılabilirse hasar o derece az olacaktır. Diğer bir kıymetli konu ise kafatasının içindeki kanamanın ölçüsüdür. Kafatası kapalı bir kutu olduğu için beyin kanamasındaki kan ölçüsü beyefendisine baskı yapar. Bu baskı birinci belirtilerin görüldüğü anda derhal müdahale edilip azaltılmazsa beyin dokusu sıkışır. Bu da felç yahut ömrün sonlanmasına neden olabilir. Şayet beyin üzerindeki baskı azaltılabilirse başka baskı altında kalmış olan beyin hücrelerinin mevti önlenebilir.
8-Beyin kanaması sonrası hasta nelere dikkat etmelidir?
Beyin kanaması geçirmiş hasta şayet nedeni kan sulanmasından kaynaklanıyorsa aldığı ilaçlara dikkat etmelidir. Tansiyon yüksekliğine bağlı bir kanama geçirmişse ilaç tedavisinin düzenlenmesi, tansiyonu yükseltecek olaylardan ve besinlerden uzak durması gerekir. Gerilim, sigara, alkol ve öbür bağımlılık yapan hususlardan uzak durmalıdır. Sıcak ve yüksek nemli havalarda dışarı çıkmamalıdır.
9-Beyin kanamasını tetikleyen faktörler nelerdir?
Sıcak ve nemli hava, beslenme bozuklukları, gerilim üzere tansiyon yüksekliğine sebep olan faktörler, sigara ve alkol kullanımı, şeker hastalığı, yüksek kolesterol, genetik faktörler üzere damar duvar yapısını bozan faktörler dolaylı taraftan beyin kanamasını tetikleyebilir.
10-Bebek ve çocuklardaki beyin kanamalarının sebepleri nelerdir? Bu türlü bir durumda ne yapılmalıdır?
Bebek ve çocuklardaki beyin kanamasının sebepleri erişkinlerdekinden farklı değildir. Ancak yenidoğan devrinde olan beyin kanamaları erken doğum, doğum sırasında karşılaşılan sorunlar, doğuştan gelen kanama pıhtılaşma bozukluklarına bağlı olarak gelişebilir. Ayrıyeten dikkat edilmesi gereken kıymetli bir bahis da beyin kanamasının çocuk istismarına bağlı baş travması sonucu gelişebileceğidir. Detaylı muayene ile çocuk istismarı düşündürebilecek darp ve azaba ilişkin bulguların olup olmadığına bakmak gerekir. Bu türlü bir kuşku var ise en yakın isimli makama bildirilmesi gerekir.