Baş boyun kanserlerinin erken teşhisi ile tedavinin başarısı ortasında çok büyük bir bağ var. Kanserin evresi, tipi, hastanın yaşı, cinsiyeti, beden direnci, hastanın sosyo ekonomik durumu tedavi planlamada çok değerli. Prosedürlerini Medicana Bursa Hastanesi Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Fikret Kasapoğlu anlattı.
Baş-boyun bölgesinde yer alan makus huylu tümörler- kanserler tüm beden kanserlerinin yüzde 9’unu, kanserden ölümlerin yüzde 4’ünü oluşturuyor. Erkeklerde bayanlardan 4-5 kat fazla. 50 yaş üstünde daha sık görülüyor. Baş boyun bölgesi kanserleri içerisinde en fazla gırtlak kanserleri (yüzde 45-50) görülüyor. Kanserlerin gelişiminde; sigara, tütün çiğnenmesi, alkol, genetik faktörler, makus beslenme, çevresel faktörler, hijyenik faktörler, endüstriyel eserler, radyasyon ve birtakım mikropların rol oynadığı biliniyor. Son yıllarda artan etraf kirliliği, besin eksiklikleri, besinlerin bozulmaması için kullanılan kimyasal unsurlar, GDO’su ile oynanmış besinler, sanayi atıklarının doğal su kaynaklarını ve doğayı tahribi, atmosferin kirlenmesi; insan sıhhati ve ömründe olumsuz tesirler yapıyor, kıymetli sıhhat sorunlarına ve kanserlerde artışa sebep oluyor Daima güneş ışığına maruz kalma dudak kanserlerini artırıyor.
Yutkunma oluşmasında virüs dediğimiz kimi mikropların alakası var. Tüm kanserlerde olduğu üzere bu bölge kanserlerinde de başarılı tedavi, erken teşhise bağlı. Baş-boyun kanserleri bedendeki öbür birçok kanser cinsine nazaran erken belirti veren hastalıklardan. Bu nedenle bir grup uyarıcı belirti ve bulguların vaktinde dikkate alınması ile erken teşhis konulabiliyor, tedavi başarısı artıyor ve hastanın hayatını kurtarabiliyoruz.
KAPSADIĞI ALANLAR
Solunum, konuşma, yutma ve işitme üzere çok kıymetli işlevleri olan baş-boyun bölgesinin kapsadığı alanlar:
• Ağız boşluğundaki dudaklar, yanakların iç kısmı, diş eti, damak, lisan, ağız tabanındaki dokuları,
• Burun içindeki ve yüz kemikleri ve bunların içinde yer alan sinüs boşluları,
• Nazofarenks, orofarenks ve hipofarenks denilen boğazın en üst kısmındaki ve yutaktaki dokular,
• Ses telleri ve gırtlak bölgesindeki dokular,
• Kulak kepçesi ve dış kulak yolundaki dokular,
• Tükürük bezleri, tiroit bezi ve uzunluğundaki öbür cilt, lenf ve kas dokuları.
BELİRTİLER
Baş ve uzunluğunun rastgele bir bölümünde ekseriyetle ağrısız ve gitgide büyüyen şişlik, ağız içinde, lisanda yahut dudakta güzelleşmeyen yaralar, ağızda uyuşukluk hissi, çiğnemede ve yutkunmada zahmet, devam eden ses kısıklığı yahut seste değişiklik, nefes alma zahmeti, devam eden burun tıkanıklığı yahut burun kanaması, göz etrafında şişlik yahut çift görme, geçmeyen kulak ağrıları, kulak çınlaması yahut işitme zahmeti olabiliyor.
BOYUNDA ŞİŞLİK
Baş boyun kanserleri çoklukla bedende rastgele bir yere yayılmadan evvel uzunluğundaki lenf bezlerine yayılıyor. Uzunluğunda 2-3 haftadan uzun müddette geçmeyen şişlikler bir hekim tarafından görülmeli. Tabi ki tüm şişlikler kanser demek değil. Lakin şişlikler ağız, gırtlak, guatr, lenf ve kan kanserinin birinci belirtisi olabiliyor. Bu türlü şişlikler ekseriyetle ağrısız ve gitgide büyüme eğiliminde.
SESTE DEĞİŞİM
Pek çok gırtlak kanseri ses değişimine neden oluyor. 2 haftadan uzun süren ses kısıklığı ya da ses değişimleri değerli. Her ne kadar pek çok ses değişikliğinin nedeni kanser değilse de kulak burun boğaz ve baş-boyun uzmanının gırtlağı ve ses tellerini endoskopik usulle muayene etmesi gerekiyor. Lisan ve dudak kanserlerinin birden fazla 2-3 haftada güzelleşmeyen yaralar ve uzunluğunda şişlikler olarak başlıyor. Yara ve şişlikler iltihaplanmadıkça ağrısız oluyor. Yaralarla birlikte uzunluğunda bir şişlik varsa daha da ciddiye alınmalı. Boğaz, yutak ve gırtlak kanserleri bilhassa katı besinlerin ve bazen sıvıların yutulmasını zorlaştırabiliyor. Yutma ağrılı hale gelebiliyor. Baş-boyun bölgesinde görülen deri kanserleri en sık alın, yüz, kulak, dudak üzere cildin güneşe daha çok maruz kaldığı yerlerde görülüyor.
Yutkunma esnasında kulak ve etrafında oluşan ağrılar; boğazda, genizde, gırtlakta büyüyen tümöre ya da enfeksiyona bağlı olabiliyor. Uzun süren kulak ağrıları; yutkunma zahmeti, ses kısıklığı ya da uzunluğunda bir şişlik ile beraberse daha da kıymetli.
