Bağlanma Üzerine

Sosyal bir varlık olarak insan her yaşta kişilere, gruplara veya sembollere bağlanma eğilimindedir. İlk bağlanma şekli dünyaya yeni gelmiş bir bebeğin bakım veren kişi ile kurduğu ilişki ile belirginleşir. Yapılan çalışmalar dört farklı bağlanma türü olduğunu göstermiştir.

Bunlar; güvenli bağlanma, kaçıngan bağlanma, kaygılı – kararsız bağlanma ve yönelimsiz – karışık bağlanma olarak adlandırılmıştır. Kısaca tanımak gerekirse

Güvenli Bağlanma:Anneden ayrılıklarda huzursuzluk hissederler ve annesi geri döndüğünde mutlu olup, huzursuzluklarını gidermek için anneye sarılırlar. Güvenli bebekler annelerinin yanında olunca etrafı incelemekten zevk alırlar.

Kaçıngan Bağlanma: Kaçıngan bağlanma türüne sahip çocuklar ise, ebeveynlerinden uzaklaştıkları sürede huzursuz görünmezler. Hatta ebeveynleriyle yeniden buluştuklarında onları görmezden gelirler ya da ebeveynlerinden kaçarlar.

Kaygılı – Kararsız Bağlanma: Kaygılı – kararsız bağlanmada ise, çocuklar ebeveynleriyle ayrılık yaşadıklarında normalden daha huzursuz olurlar ve çok fazla ağlamaya başlarlar. Ebeveyn geri döndüğünde ise ona yapışırlar ve kolay yatıştırılamazlar. Ebeveyn bırakıp gittiği için adeta ona kızgındırlar ve tepkilerini bu şekilde belli ederler.

Yönelimsiz – Karışık Bağlanma: Yönelimsiz – karışık bağlanan çocuklar en güvensiz bağlanan çocuklardır çünkü stres altındayken ne yapabileceklerini bilemezler. Ebeveynleriyle yaşanan ayrılıklarında çok fazla huzursuz olurlar ancak bir araya geldiklerinde nasıl davranacaklarını bilmezler. Sersem ya da düz yüz ifadeleri takınırlar.

Erken dönemde bakım veren ile oluşan bağlanma türü kişinin yaşam boyu karşılaşacağı zorluklar karşısında ne kadar dengeli ya da dengeden uzak olacağını belirleyen bir faktördür.

Bağlanma şekilleri bir bireyin hayatını birçok açıdan etkiler ama en önemli etki alanlarından birisi yetişkinlik hayatında başkaları ile kurulan ilişkilerdir.

Erken çocukluk döneminde güvenli bağlanma geçirmiş bir birey yetişkinlikte de özgüveni yüksek, başarılı bireyler olur ve sosyal hayatta başarılı olurlar. Güvenli bağlanma için bakım verenin mükemmel olmasına gerek yoktur. “yeterince” olması bebek için yeterlidir. 

Kaçıngan bağlanmış bebek, İlerleyen yıllarda genelde öteki insanlarla ilişkilerinde hayal kırıklığına uğramamak için yakın ilişkilerden kaçınırlar. Çünkü bu çocuklar duygusal ihtiyaçlarına tutarsız cevap veren ebeveynlerinden, yakın ilişkilere girilmemesi gerektiğini öğrenirler. 

Kaygılı – Kararsız bağlanan çocuklar ilerleyen yaşlarındagenellikle karşısındaki insanlar onları terk edip gitmesin diye onlara yapışırlar ve onları kaybetmekten kaçınırlar.

Yönelimsiz – Karışık bağlanan bebekler ise ilerleyen yaşlarında genellikle stresle başa çıkamayan bireyler olurlar.

Temel insani ihtiyaç olan korunma hissinin, güvenin eksikliği bağlanma sorunlarına sebebiyet verebilmektedir. Bağlanma sorunu yaşayan yetişkinler genel anlamda kendileri ile ilgili olumlu algı oluşturmada, sağlıklı zihinsel süreçler yürütmede ve bir başka birey ile ilişkide olma ile ilgili olumlu deneyimlemelerden kopuk olur. Bu problemin kökeni bebeklik, küçük yaş dönemi travmalarından gelir.