Bademcik ve geniz eti operasyonu , çocuklarda uygulanan en sık operasyonlardan biridir.Yetişkinlerde
yapılan bademcik operasyonu da ender değildir.Bademcik ve geniz eti operasyonu,antibiyotikler
bulunmadan evvelki devirden az da olsa da ,hala çocuk ve yetişkinlerin sıhhatini düzelten pahalı bir
operasyondur.
Son yıllardaki çalışmalar ayrıyeten göstermiştir ki, daima orta kulak iltihabından şikayetçi ve orta kulağında
sıvı bulunan çocuklarda, geniz eti operasyonu yararlı olabilmektedir.
Bademcik ve Geniz Etinin Gayesi Nedir? Bu yapılar,boynumuzda,kasığımızda ve bedenimizin diğer
bölgelerinde bulunan lenf dokusu yahut bezleri yapısına benzeyen yapıdadırlar.Bunlar,boğazın gerisini bir
daire üzere çevreleyen dokunun modülleridir. ’Geniz’ burunun ardında bulunan boşluğa verilen isimdir.
Geniz eti, boğazın üst kısmında, burun ve yumuşak damağın gerisinde yerleşmiştir; bademciklerin
aksine, özel aletler olmadan direkt gözle görülemezler. Bademcikler ise, boğazın gerisinde her iki
tarafta yerleşmiş, boyutları değişebilen iki adet dokudur.
Bademcik ve geniz eti, teneffüs ve sindirim sisteminin başlangıcında yerleşmişlerdir. Alınan yiyecek,
içecek ve solunan hava ile birinci temasa geçen dokulardandır. Bedenin savunmasına yardımcı olurlar. Her
doku üzere, işlevlerini gördükleri ve bireye ziyan verecek duruma gelmedikleri surece, faydalı
yapılardır.
Bu misyonları, hayatın birinci birkaç yılında gerçekleşir ve çocuğunun ileriki yaşlarında değeri azalır. Ancak,
üç yaşından sonra bademcik ve geniz etinin değerli olduğuna dair evrak yoktur. Laboratuar testleri ve
takiple yapılan geniş bir bilimsel çalışmada, bademcik ve geniz etleri çıkartılan çocuklarda,gelecek
ömürlerinde hiçbir hastalığa karşı savunma bozukluğu bulunmamıştır.
Bademcik ve Geniz Etinin Nasıl ?
Bademcik ve geniz etinin değerlendirilmesin-de kullanılan temel metodlar şunlardır:
1-Tıbbı hikaye
2-Fiziki muayene
3-Bakteriyolojik kültür
4-Röntgen incelemesi
5-Kan testleri
6-Diğer mümkün incelemeler
Burun ve boğazınızın muayenesinde, küçük aynalar yahut endoskoplar kullanılabilir. Fizik muayene
sırasında boynunuzdaki lenf bezleri de değerlendirilecektir.
Bakteriyolojik boğaz kültürleri, belirli durumlarda yaralıdır. Kültürün alınıp alınmayacağına boğazın durum
ve imgesine nazaran, doktorunuz karar verecektir.
Direkt olarak geniz etinin görülemediği ender durumlarda, röntgen tetkiki yararlı olabilir.
Bademcik ve Geniz Etinin Hangi Hastalıklar Tesirler? Çocuklarda bademcik ve geniz etinde görülen en sık
sorunlar, tekrarlayan iltihaplar (boğaz ağrısına sebep olurlar)ve büyük olmalarıdır (solunum ve yutma
zahmetine yol açarlar) Bademciklerin tekrarlayan akut iltihapları, yetişkinlerde de görülür. Bademcik
etrafında apse oluşabilir, kronik bademcik iltihabı ve bademcik üzerinde peynirimsi manzarasıyla, kötü
ağız kokusuna yol açan ufak cepçikler oluşabilir.Bademcikte tümör de oluşabilir, lakin azdır.
Ne Vakit Hekimime Başvurmalıyım ?
Kendinizde yahut çocuğunuzda, bademcik ve geniz etinin iltihap ve büyümesinin yol açtığı şu durumları
gördüğünüzde doktorlarınıza başvurmalısınız:Tekrarlayan boğaz ağrıları, ateş, titreme, makus ağız kokusu,
burun tıkanıklığı ve geniz akıntısı, tekrarlayan kulak iltihapları, ağızdan nefes almak, horlama ve uyku
bozuklukları.
Bademcik ve Geniz Eti Hastalıkları Nasıl Tedavi Edilir?
Her yetişkin yahut çocuk, yılda bir, iki defa bademcik enfeksiyonu geçirebilir.’Bademcik enfeksiyonu’ndan
kastımız,kişiyi yatağa düşürecek,ateşli ve antibiyotik almayı gerektiren mikrobik bademcik
enfeksiyonudur.
Bazı çocuk ve yetişkinlerde, bademcik ve geniz etlerinin alınması önerilebilir. Bademcik ve geniz etinin
alınmasının iki temel sebebi antibiyotik tedavisine karşın tekrarlayan iltihaplar(2)büyümüş bademcik ve
geniz etinden ötürü teneffüs güçlüğüdür. Teneffüsün tıkanması, horlamaya ve uyku düzensizliklerine
yol açar ki bu da çocuklarda çok hareketliliğe,yetişkinlerde de gündüz uykululuk haline sebep olur.Bazı
diş doktorları,büyük bademcik ve geniz etinin yol açtığı daima ağızdan solumanın,yüz ve çene
yapılarının gelişme bozukluğuna sebep olduğuna inanırlar.
Yetişkinlerde ,tümör yahut kanser kuşkusu de bademcik ve geniz etinin çıakrtılması için bir sebep olabilir.
Bazı bireylerde,’enfeksiyöz mononükleoz’ üzere rahatsızlıklarda, çok büyüyen bademcik,havayolunu
tıkayabilir. Bu şahıslarda, kortizon tedavisi yararlı olabilir.
Tekrarlarsak, günümüzdeki tıbbi bilgilerin ışığında,aşağıdaki durumlarda, ,vücuda fayda yerine zarar
verdiği ve bademcik operasyonun yapılması gerektiğine karar verilmiştir.
1- Sık bademcik iltihabı geçirmek(son 3 yıl içersinde yılda en az 3 sefer,son 2 yıl içersinde yılda en az 5
sefer yahut son 1 yıl içinde yılda en az 7 defa )
2- Bademcik apsesi olması durumunda
3- Bademciklerin teneffüs yahut beslenme sorunu yaratacak kadar büyük olması durumunda
4- Birtakım mikropların taşıyıcısı durumunda olmaları yahut tümör kuşkusu olması
5- Uygun antibiyotik tedavisine karşın bademcik enfeksiyonunun devam etmesi durumunda
Aşağıdaki şu durumlarda da geniz eti operasyonu yapılır :
1- Erken çocukluk yahut yeni doğan devrinde,ciddi teneffüs zahmetine sebep olacak derecede burun
tıkanıklığı yaptığı çocuklarda iki günlükken bile geniz eti operasyonu yapılabilir.
2- Uzun süren burun tıkanıklığına yol açarak ağızdan nefes alma ve horlamaya sebep olduğu
durumlarda
3- Tedaviye karşılık vermeyen yahut tekrarlayan orta ,kulak iltihaplarında
4- Doğuştan burun gerisini açık olmadığı yeni doğanlarda,buranın açıldığı operasyonla birlikte
5- Burun tıkanıklığına yol açarak,tekrarlayan nezle ve sinüzit durumlarında
6- Çocuklarda birtakım kulak operasyonları ile beraber
Bademcik ve geniz eti operasyonları, büsbütün ağız içersinden gerçekleştirilir. Operasyonlar, yazın da
rahatlıkla ve emniyetle yapılabilir. Temel olan, gerektiği vakit operasyonun yapılmasıdır.
Çocuk ile ailesi, açık bir biçimde bu operasyonu konuşmalı ve çocuğun bütün olay mühletince merak ve
korkusu giderilmelidir.
Çocuklar,operasyondan sonra boğazlarının ağrıyacağının farkında
olmalıdırlar.Ayrıca,operasyonda,vücutlarının kıymetli bir modülünün alınmayacağına ve dış görünüşünün
değişmeyeceğine garanti verilmelidir.Bademcik operasyonu yapılan bir arkadaşı varsa,onunla
konuşması da yararlıdır.
Özellikle bademcik ve geniz eti operasyonlarında,en az on gün öncesinden başlayacak biçiminde aspirin
ve tıpkı muhtevaya sahip ilaçlar kullanılmamalıdır.Başka ilaç kullanılıyorsa,hekim kesinlikle haberdar
edilmelidir.Çocuğun yahut ailenin,önceden anestezi ile ilgili bir sorunu olup olmadığı kesinlikle hekime
söylenmelidir.Hastanın kanama sorununun,hamilelik halinin kortizon kullanıp kullanmadığını bilgisi
tabibe verilmelidir.
Operasyondan en az altı saat öncesinden başlamak kuralı ile,hasta,oruç üzere aç ve susuz kalmalıdır.Bu
yasak,sakızı,ağız gargaralarını,diş macununu ve suyu da içerir.Yasağa uyulmazsa,anestezi sırasında
mide muhtevasının kusulması ihtimalinden ötürü operasyon ertelenebilir.