Başta uğultu yahut kulak çınlaması, sık karşılaşılan , rahatsız edici bir durumdur. Aralıklı yahut periyodik, hafif
bir uğultudan, şiddetli tiz bir sese kadar değişik biçimlerde olabilir. Öbür beşerler tarafından duyulabilen
ve duyulamayan tipleri vardır. İşitme kaybı ile birlikte olabilir yahut olmayabilir.
Çınlama , her vakit bir ‘şikayet’ olarak değerlendirilmelidir,’hastalık’ ismi değildir. Motamot bacak veya
koldaki bir ağrı üzere. Nasıl ki ağrı, bir hastalık değil, hastalığın belirtisidir.Tek başına bir hastalık kabul
edilmez. İşitme hududunun misyonu, sesi taşımak olduğu için, hudut, rastgele bir yerinden uyarılırsa kişi başta
gürültü hisseder. Ağrı, hudut lifleri üzeredir, kolumuza çimdik atınca bu hudut o yerden uyarıldığı için ağrı hissi
uyandırır.
Ağrının birçok sebebi olabileceği üzere , çınlamanın da sayısız sebebi vardır.
İşitme Mekanizması
Çınlamanın nasıl oluşturduğunu kavramak için, işitme düzeneğinin bilinmesi lazımdır.
Bu sistem beş ana kısımdan oluşur :
Dış kulak, orta kulak, iç kulak, hudut yolları ve beyin.
Dış kulak : Kulak kepçesi ve dış kulak kanalından meydana gelir. Bu yapılar sesi toplar ve kulak zarına
iletir.
Orta kulak : Zar ile iç kulak ortasında bulunur. Zar ve üç kulak kemikçiğini (örs, çekiç, üzengi ) içerir.
Kulak zarındaki titreşimler, orta kulak boşluğunda bulunan bu üç kemikçik vasıtasıyla iç kulağa iletilirler.
İç kulak sıvısında dalgalanmalar meydana getirirler.
Orta kulakta da , motamot burunda olduğu üzere salgı bezleri, damarlar bulunur. Östaki borusu ismi verilen bir
boru , orta kulaktaki hava basıncının atmosfer basıncına eşitlenmesini sağlar ve yüksek yerlerde,
esnerken, hissettiğimiz o kulak dolgunluğunun oluşmasına yol açar.
İç kulak : İç kulak, içi sıvı ve ince hudut uçlarıyla dolu bir kemik kapsülden meydana gelmiştir.Çok ince bir
zar ile kaplanmış ve mikroskobik damarlar ile kanlanmaktadır. Bu kemik kapsül içersindeki sıvı,
kemikçikler tarafından harekete geçirilir, böylelikle hudut uçları uyarılır.
Sinir yolları: İç kulakta ateşlenen sonlar, uyarıyı beyefendisine taşırlar. Hudut, ince bir kemik kanal içersindedir.
Birebir kanalda , istikrar sonu ve yüz kaslarını hareket ettiren yüz hududu de bulunur.Sinirler, bütün kemik
kanal içersinde çok ufak kan damarları ile beslenir.
Beyin : İşitme sonu yolları, beyefendisine girdikten sonra en karışık telefon ağlarından çok daha fazla sayıda
yola ayrılırlar. Hudut ihtarları, daha sonra tanındıkları ve değerlendirildikleri beyin bölgesine taşınırlar.
Dış Kulak Çınlaması
Dış kulak kanalı, akıntı, yabancı cisim, şişme hasebiyle kapanabilir. Bunlar, zarda basınç yaratarak
çınlama oluşturabilirler. Kulak kanalındaki yahut zardaki damarlar genişleyerek yahut daralarak , nabız
biçiminde çınlama meydana getiren işitme sonu ihtarlarına yol açabilirler.
Orta Kulak Çınlaması
Orta kulağın işlevlerinde oluşan rastgele bir bozukluk,’başta uğultu’ hissi yaratabilir. Orta kulağı
döşeyen doku, alerji, enfeksiyon, darbe, damarsal bozukluklar sebebiyle şişer. Alerji, iltihap yahut östaki
borusunun tıkanıklığından ötürü orta kulak boşluğunda biriken sıvı iç kulak ve hudut yollarına ötürü etki
ederek rahatsızlık yaratır. Biriken sıvı , buradan emilirken nedbe dokusu oluşturabilir.
Nedbe dokusu, hudut uçlarını uyararak kulak çınlamasına yol açabilir.Aynı vakitte orta kulakta bulunan
damar dokularını da büzerek nabız biçiminde kulak çınlamasına neden olabilir.
İltihaplar, darbeler, romatizma ve kireçlenme, kemikçik zincirin hareketini kısıtlayarak, iç kulağın
uyarılmasını bozarlar.
Yüksek düzeylerde, herkes, kulağında dolgunluk hissi algılar. Bu his, östaki borusunun geçici
tıkanmasından ötürü olur. Östaki borusunun geniz tarafından bulunan ucunun iltihap, alerji, gibi
sebeplerle tıkanması sonucu da birebir his oluşur. Orta kulakta oluşan bu basınç düzensizliği, iç kulağa
aykırı bir uyaran olarak yansıyabilir.
İç Kulak Çınlaması
İç kulak sıvısının basıncını etkileyen olaylar da ,çınlamaya yol açabilir.’Alerji, sirkülasyon bozuklukları, iltihap’
üzere durumlar, hem basınç değişikliğine hem de sıvının etrafındaki zarlarda değişikliğe sebep olurlar.
Sinir yolları çınlaması : Hudut yolları, işitme sisteminin en hassas yapılarıdır. Bu dokulardaki çok az
bir şişme yahut bozukluk, çabucak uyarıcı tesir yapar ve işitmeyi tesirler. Lokal iltihaplar, alerjik şişlik,
sistemlik hastaların toksik tesiri , çok şiddetli patlama sesleri, hassas bireylerde uzun mühlet yüksek sese
maruz kalmak , birtakım ilaçlar ve damarsal yapılardaki bozukluklar, hudut yollarına tesir ederler.
‘İşitme hududu, iç kulak ile beyin ortasında çok dar bir kemik kanaldan geçer’ demiştik. Bu sebeple, sinirde
oluşabilecek en ufak bir şişlik , baskı yaratır.Aynı kanaldan yüz hududu ve istikrar sonu de geçtiği için, denge
bozuklukları ve yüz kaslarında da bozukluklar görülebilir.
İşitme yolu üzerinde bulunan damarlardan rastgele birinin yırtılması yahut spazmı, deveran bozukluğuna
yol açar. Bu yüzden işitme kaybının eşlik ettiği yahut etmediği, ani bir çınlama olabilir. Şayet kan pıhtısı
küçük ise, bir hasar bırakmadan güzelleşebilir. Olay, basınçtan ötürü gerçekleştiği için yalnızca bir tarafta
olur, tıpkı tarafta olması tekrar birebir yahut karşı tarafta tekrarlayacak manasına gelmez.
Beyin Çınlaması
Hudut yollarının , beyefendisine girdiği ,içinde ilerlediği ve belirli merkezlerde toplandığını anlatmıştık. Buralardan
rastgele birinde şişlik, deveran bozukluğu gelişirse, başta uğultu hissedilebilir. Çoğunlukla tek tarafta
hissedilirler ve doktorun, hastalığın yerini tayin etmesine yardımcı olacak öteki hastalık belirtileri de eşlik
ederler.
İşitme Bozukluğu
Çınlama, işitme bozukluğu ile birlikte olabilir yahut olmayabilir. Çınlamanın sebeplerini düşündüğünüzde,
işitmenin de işitmenin de tıpkı anda niye bozulabileceğini anlamanız kolaylaşır. Çınlama ile işitme azlığı
tıpkı anda niye bozulabi-leceğini anlamanız kolaylaşır. Çınlama ile işitme azlığı birebir anda varsa, bu,
hastalığın daha önemli yahut güzelleşmesinin daha güç olduğunu manasına gelmez. Çınlaması olan birçok
kimse, ileride sağır olacağından korkar. Bu, gereksiz bir endişedir. İşitme bozukluğu olanların çoğunda
çınlama yoktur.
Tedavi : Şayet muayene ve tetkikler sonucu bir hastalık teşhis edilirse ona yönelik tedavi uygulanır.
Sebep bulunmayan bireylerde aşağıdaki teklifler yarar sağlar:
1) Gerginlik ve tasadan uzak olmak için elinizden gelen çabayı harcayın, zira gerilim, hala uyarılmış
olan hudutları daha çok tesirler.
2) Kendinizi yormayın ve kesinlikle dinlenmeye vakit ayırın.
3) Hudut ikazcılardan uzak durulmalıdır. Fazla ölçüde çay, kahve ve sigaradan kaçınılmalıdır.
4) Mümkün olduğu kadar çabuk, baştaki uğultunun can sıkıcı bir şikayet olduğu gerçeğini öğrenin ve onu
büsbütün göz arkası etmeye çalışın.
5) Çınlamanız, sağırlığa, aklınızı kaybetmenize yahut ölümünüze yol açmayacaktır. Bundan ötürü hemen
bu korkutucu fikirleri bırakın.
6) Çınlama , çoğunlukla kişi emekli olduğu ve etrafı sessizliği vakit daha fazla fark edilir. Odada ses
çıkartan bir saat yahut otomatik olarak bir müddet sonra kapanan radyo bulunması, çınlamayı bastırarak ,
uyumanıza yardımcı olabilir.
7) Birkaç yastıkta başınız üstte yatarsanız, kandaki göllenme daha az olacağı için çınlamanızda
azalma olabilir.
Sonuç : İşitme , insan bedeninin en hassas ve uyarılması kolay bir sistemidir. Hudut sistemi ile
direkt olarak alakalı olduğu için, gerginlik, tasa üzere hislerle sıkı irtibatlıdır.
Çınlama yahut baştaki uğultunun başarılı tedavi edilmesi için, hastanın, bu rahatsızlığın mekanizmasını
tam olarak anlaması gerekir.
